Omgaan met dementie

Omgaan met dementie is vaak lastig voor een partner, familie of een andere verzorgende. Voor dementie is er namelijk ook niet één manier die als een trucje toegepast kan worden. Het is namelijk per persoon verschillend wat het beste werkt. Dit hangt af van persoon, vorm van dementie en van hoever deze persoon reeds in het proces is. Toch kunnen bepaalde tips u helpen met het omgaan met dementie. Hoe omgaan met dementie? Lees het hieronder.

Dementie, wat is het?

Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. Soms gaan niet de zenuwcellen zelf kapot, maar de verbindingen tussen de cellen. Het is ook mogelijk dat de cellen en de verbindingen het niet meer goed doen. Door deze afname van cellen functioneren de hersenen steeds minder goed. Bij sommige mensen verloopt de achteruitgang heel snel. Anderen kunnen nog jarenlang een redelijk gewoon leven leiden. Uiteindelijk raakt iemand door de gevolgen van dementie erg verzwakt.

Dementie is helaas een progressieve ziekte. Hulpmiddelen kunnen ondersteuning bieden voor zowel de dementerende als de mantelzorgers tijdens het ziekteproces.

Tips voor omgaan met dementie

1.     Toon begrip

Met name in de beginnende fase van dementie is begrip erg belangrijk. De dementerende persoon ervaart dementie namelijk zelf vaak als vernederend. Het is de taak aan de omgeving om ervoor te zorgen dat deze persoon een hoge eigenwaarde en een goed zelfbeeld behoudt. Dit doe je door deze persoon vooral niet te verbeteren. Laat deze personen vooral ook niet merken dat je iets al vaker gezegd hebt. Dit wordt namelijk als zeer pijnlijk ervaren door dementerenden. Respecteer daarbij ook het masker dat de dementerende opzet. Wanneer deze bijvoorbeeld een verhaal deels verzint, kunt u dit beter accepteren dan ontkennen.

2.     Laat zoveel mogelijk zelf doen

Voor het behouden van zelfredzaamheid en eigenwaarde belangrijk om een beginnend dementerende zoveel mogelijk zelf te laten doen. Laat hierbij vooral merken dat deze dat goed heeft gedaan (onafhankelijk van het echte resultaat). Wil u wel iets uit de handen nemen? Breng dit dan op een doordachte manier. ‘Dan zijn we samen sneller klaar’ bijvoorbeeld.

3.     Zorg voor structuur

Zorg ervoor dat de dag van de dementerende niet te veel verrassingen bevat. Vaste herkenningspunten bieden een houvast waar een dementerende aan vast kan houden. Probeer de week zoveel mogelijk hetzelfde in te delen. Denk hierbij aan: wanneer komt familie, wanneer komt de poetshulp, hoe laat is het etenstijd, drinken altijd in hetzelfde glas/mok etc. Een seniorenklok kan helpen bij het behouden van structuur.

4.     Zorg voor sociaal contact en ontspanning

Vaak vragen mensen zich af of de dementerende nog wel geniet van sociaal contact. Het antwoord op deze vraag is echter, zeker weten geniet deze persoon er nog van. Zelfs wanneer deze u niet meer herkend of amper reageert hebben zij behoefte aan sociaal contact. Een dementieradio kan uitkomst bieden voor ontspanning. Wanneer u niet weet of de persoon nog geniet van de radio of tv als afleiding en ontspanning, kunt u een dementiekat of –hond proberen. Deze klinken en voelen als echte huisdieren en bieden daarbij gezelligheid.

5.     Vermijd te veel prikkels

Voor een dementerende is het lastig om te concentreren. Daarom is het een noodzaak om een dementerende ook maar op één zaak tegelijk te laten focussen. Zorg dus dat er zo min mogelijk achtergrondgeluiden of andere prikkels aanwezig zijn wanneer u een gesprek probeert te voeren met een dementerende. Vraag de dementerende ook niet te veel. U kunt in plaats daarvan ook zelf een verhaaltje vertellen. Zorg hierbij wel dat u niet teruggaat naar het recente verleden. Ook kan de rust zelf al fijn zijn voor de dementerende. Het samenzijn in een relaxte sfeer met een fijne uitstraling betekent vaak meer dan woorden.

6.     Communiceer heel direct

Naar mate de dementie ontwikkeld wordt het steeds belangrijker om heel direct te communiceren. Maak bijvoorbeeld oogcontact en raak de persoon aan wanneer u praat. Breng zowel verbaal als non verbaal je boodschap over.

7.     Maak dementie bespreekbaar

Bespreek bijvoorbeeld de situatie met de buren. Laat de buren zich melden wanneer er iets vreemds wordt geconstateerd. Met deze open manier van communiceren kunt u het beste weloverwogen beslissingen maken. Zorg er ook voor dat u vroeg in het proces praat over deze moeilijke beslissingen. Zo kan de dementerende zelf nog meedenken over een beslissing die wellicht later gemaakt moet worden.

8.     Heb ook aandacht voor de mantelzorgers

Voor een mantelzorger is dementie een zwaar en emotioneel proces. Deze verliest namelijk stukje bij stukje de partner waar hij of zij zoveel van houdt. Vaak gaat dit gepaard met het verlies van zijn eigen sociale leven. Zorg er daarom voor dat deze mantelzorger genoeg mogelijkheden heeft om zijn hart te luchten. Een paar uurtjes onbezorgd de deur uit is hiervoor de sleutel.

Omgaan met dementie en agressie

Mensen met dementie krijgen in sommige gevallen te maken met agressie problemen. Bij mensen met fronto-temporale dementie komt dit vaak voor. Meestal komen deze voort uit de confrontatie van afhankelijkheid.

Andere oorzaken kunnen zijn:

1. Eisen en verwachtingen waar je naaste niet aan kan voldoen

2. Frustratie over mislukte taken

3. Mensen die dichtbij komen waarbij de dementerende niet begrijpt waarom

4. Woede door verminderde impuls controle

5. Wanen en hallucinaties

Wanneer u hiermee te maken hebt kan u het volgende doen:

1. Zorg voor een dagelijkse routine waarin er voldoende bewogen wordt.

2. Leg goed uit wat er gebeurd. Doe dit met een zachte stem, maar probeer het niet kinderachtig over te laten komen.

3. Raadpleeg uw casemanager of huisarts voor eventueel kalmerende medicijnen.

4. Ben niet te gehaast

5. Neem niet alles uit de hand. Daarmee bevestigt u namelijk dat de dementerende dit niet meer zelf kan.